Elektrośmieci wpływają negatywnie na środowisko. Sprawdź, jak się z nimi obchodzić

Podstawowym zadaniem każdego człowieka jest dbanie o środowisko. Lata zaniedbań doprowadziły do zaburzeń w ekosystemie. Już mówi się o nieodwracalnych szkodach, jakie wyrządziliśmy planecie. Choć świadomość każdego z nas wzrasta z roku na rok, wiedzę trzeba ciągle uaktualniać oraz przypominać o najważniejszych kwestiach. Ta strona jest w całości poświęcona elektrośmieciom, sposobie ich utylizacji, a także zasadom, jakich trzeba przestrzegać, aby chronić środowisko naturalne przed ich negatywnym wpływem.

Odpady elektroniczne segregowane właściwie i poddawane recyclingowi wykonywanemu przez specjalistyczne firmy, w żaden sposób nie zaburzają ekosystemu i nie powodują szkód w środowisku naturalnym. Pamiętając o kilku podstawowych zasadach, możesz ochronić planetę przed spustoszeniem.

Czym są elektroodpady?

Elektrośmieci to zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, taki jak:

• elektryczne urządzenia gospodarstwa domowego,
• sprzęt teleinformatyczny,
• sprzęt telekomunikacyjny,
• sprzęt audiowizualny,
• sprzęt oświetleniowy,
• sprzęt medyczny,
• narzędzia elektryczne i elektroniczne,
• automaty,
• czujniki,
• urządzenia pomiarowe.

W związku z tym, że elektroodpady zawierają szereg substancji toksycznych, nie mogą trafiać do kontenerów i worków wraz z innymi odpadami. Przepisy krajowe oraz unijne jasno określają ich utylizację, recycling, jak i ogólne zasady postępowania. Najważniejsze zapisy znajdują się w ustawie z dnia 11 września 2015 roku, określającej zakaz wyrzucania elektroodpadów do zwykłego śmietnika. Niezastosowanie się do tego zalecenia grozi grzywną nawet do 5 tysięcy złotych!

Od 2006 roku każda gmina ma obowiązek wyznaczyć podmiot, który zajmuje się zbieraniem zużytego sprzętu od mieszkańców. Legalnie działające firmy znajdują się w rejestrze Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Z wszystkimi aktami prawnymi i ustawami dotyczącymi gospodarowania elektroodpadami, bateriami i akumulatorami możesz zapoznać się tutaj.

Z czego wynika szkodliwość elektrośmieci?

Odpady elektroniczne są prawdziwym skupiskiem substancji szkodliwych oraz trujących. Wydostające się z zepsutej lodówki czy rozbitej świetlówki freon, rtęć czy kadm, mogą poważnie zanieczyścić glebę, wody gruntowe oraz powietrze. Warto dodać, że niewłaściwie przechowywane i utylizowane elektrośmieci mogą wyrządzić poważne szkody w ludzkim oraz zwierzęcym organizmie.

Dowody są niepodważalne:

• rocznie w Polsce wyrzucanych jest ponad 30 mln świetlówek, z których każda zawiera od 3 do 15 mg rtęci. Oznacza to, że do środowiska trafia aż 1,5 tony trującej rtęci. Może uszkodzić nerki, jak i wpłynąć na prawidłowe funkcjonowanie wszystkich zmysłów. Są dowody, że przyczynia się do powstawania zmian nowotworowych,
• elektroodpady są również źródłem ołowiu, który w łatwy sposób dostaje się do krwi, a następnie do najważniejszych organów w ludzkim organizmie, m.in. do wątroby. Może kumulować się w skórze, mięśniach, a nawet tkankach kostnych,
• znajdujący się w bateriach kadm pogarsza funkcjonowanie nerek, przyspiesza rozwój miażdżycy oraz zaburza metabolizm,
• jedna bateria srebrowa może zanieczyścić 400 litrów wody oraz 1 m3 gleby,
• okazuje się, że w jednym telefonie komórkowym, z którego na co dzień każdy z nas korzysta znajduje się cała tablica Mendelejewa, m.in. kadm, chrom, ołów czy złoto.

Jak postępować z elektrośmieciami?

Nie wolno wyrzucać elektrośmieci do lasu, rowów, ani do tradycyjnych śmietników. Grożą za to surowe kary. Jednocześnie robiąc to, sami sobie szkodzimy, ponieważ zanieczyszczamy środowisko naturalne. Odpady elektroniczne poddawane recyclingowi oraz utylizacji przez specjalistyczne firmy nie powodują skażenia wody i nie zanieczyszczają powietrza.

Na przestrzeni lat powstało wiele punktów zbierających elektroodpady (lista punktów na terenie całej Polski) zupełnie za darmo. Możesz zamówić taką usługę. Specjalistyczna firma przyjedzie po urządzenia elektryczne i zabierze je do bezpiecznego miejsca, gdzie zostaną poddane odpowiednim działaniom utylizacyjnym. Podobnie możesz postąpić ze zużytymi źródłami światła, oprawami oraz elementami sterującymi. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz na: https://zuzyteoswietlenie.pl/gdzie-oddac/.

Pamiętaj również, że niepotrzebne urządzenia możesz zostawić w sklepie RTV i AGD w momencie zakupu nowego sprzętu. Swego czasu niektóre markety elektroniczne oferowały atrakcyjne rabaty, gdy klient decydował się na taką właśnie wymianę. Miało to na celu zachęcić ludzi do dbania o środowisko i niewyrzucania elektrośmieci w niedozwolonych miejscach.

Czego jeszcze nie wolno robić z elektrośmieciami?

• Nie wolno samodzielnie demontować urządzeń elektronicznych oraz elektrycznych. Nie sprawdzaj również, co znajduje się wewnątrz baterii. Są tam jedynie silnie trujące substancje.
• Unikaj gromadzenia w domach sprzętów elektronicznych, z których nie korzystasz. Jeżeli są sprawne, oddaj je potrzebującym, a jeżeli nie działają, skorzystaj z usług firm zarządzających odpadami.
• Stosuj urządzenia zgodnie z ich przeznaczeniem. W instrukcji obsługi znajdziesz porady, jak postępować w przypadku usterek.

Wystawa „Dwa Światy Elektrośmieci”. Oby więcej takich inicjatyw!

W 2009 roku w Muzeum Techniki i Przemysłu NOT odbyła się wystawa „Dwa Światy Elektrośmieci”. Głównym jej założeniem było omówienie tematu związanego ze szkodliwością elektroodpadów. Uczestnicy otrzymali odpowiedzi na najbardziej nurtujące ich pytania, m.in.:

• Dlaczego tak ważne jest odpowiednie postępowanie z elektrośmieciami?
• Dlaczego odpady elektryczne są szkodliwe dla środowiska?
• Jak wygląda recycling elektrośmieci?

Tego typu inicjatywy uświadamiają o zagrożeniach, uczą właściwego postepowania, a jednocześnie dostarczają praktycznych informacji. Więcej szczegółów znajdziesz na: https://www.focus.pl/artykul/wystawa-dwa-swiaty-elektrosmieci.